Chanpyona D1: Ekip k’ap «fè lè pou granmesi», yon fenomèn kap kraze foutbòl la.

Par Marc Donald Jean Baptiste

Depi chanpyona a koumanse, nou menm nan «Haiti Tempo» konstate anpil ekip depi y’ap mennen oubyen yo bezwen sove yon nil, tout jwè tonbe kouche atè san rete pou fè tan pase jiskaske match la fini. Se yon espektak ki pa bon ni pou moun k’ap gade yo, ni pou kalite foutbòl la tou. Nou konsidere sa menm tankou yon fòm pwovokasyon ki ka ogmante vyolans nan match yo.

Kesyon « fè lè » nan foutbòl se yon ansyen pratik jwè yo te konn itilize pou fè tan pase lè yo gen avantaj nan match yon match. Depi foutbòl modèn nan rive ak la FIFA ki mete anpil règ ak prensip nan jwèt la, pratik sa prèske disparèt pou nou pa di li fèt mwens. Pratik digdantan sa ki retounen oubyen ki ap kontinye nan foutbòl ayisyen an ba nou yon lide sou nivo chanpyona nou an.

FIFA tèlman konnen sa se yon move bagay k’ap sal jwèt la, nan 17 prensip li yo, gen 7 ak 12 la ki pale de rekiperasyon tan pèdi, avètisman pou tan pèdi ak similasyon : depi abit la sispèk jwè a se « ti malis » li ap fè, poul touye tan an, li ka pase li yon katon jòn pou lòt jwè pa kontinye fè sa, paske li dwe fè yon jesyon total kapital pou tout 90 minit yo jwe nan match la nan veye tout mannèv jwè ak dirijan ap fè pou boule tan.

Kiyès ki responsab ?

Nou panse, premye responsab la se moun ki la pou fè aplike prensip jwèt la sou teren ak deyò teren, ki vle di se abit yo ak gran papa chèf k’ap oganize foutbòl la. Nou swete sitiyasyon sa rive sou tab dirijan-chèf foutbòl yo, pou manyè profite tire zòrèy abit yo pou simaye katon sou jwè k’ap lage kò yo atè, rele anmwey, fè simagri pou granmesi. Nou swete sa rive tou nan zorèy ekip ki espesyalize nan move pratik sa yo. nou konnen yo ! Tout moun wè yo ! yo konn tèt yo tou ! Konsa na evite vyolans nan mitan fanatik ekip ki estomake lè y’ap gade mòd teyat sa yo.

An nou eseye jwe foutbòl tankou tout moun sou latè. Valè bèl bagay ki gen poun ta ranmase, mwen pa kwè se pratik « fè lè »  a pou n’ ta va al resite ki mouri depi nan tan « ti konkonm tap goumen ak berejenn » sou la tè beni. Jan n’ap fè l’ la mesye dam, an verite sa fè wont, ni pou ekip k’ap fè li a, paske sa se lach ; ni pou nivo foutbòl ayisyen an nap klèwonnen tou patou se « chanpyona ayisyen pwofesyonèl ».

Pa fè machwè moun gonfle pou rès jounen chanpyona a ! An nou kontinye fè sa ki bon ! An nou jwe foutbòl korèk ! Viv foutbòl nan peyi isit !